Lịch âm là một hệ thống lịch cổ xưa được xây dựng dựa trên chu kỳ chuyển động của Mặt Trăng quanh Trái Đất. Mỗi tháng trong lịch âm bắt đầu từ thời điểm Trăng non (ngày Sóc) và kết thúc ngay trước thời điểm Trăng non tiếp theo. Một tháng âm lịch thường kéo dài 29 hoặc 30 ngày tùy vào quan sát thực tế về chu kỳ trăng, do đó năm âm lịch chỉ có khoảng 354 hoặc 355 ngày - ngắn hơn khoảng 11 ngày so với dương lịch, vốn được xây dựng theo chu kỳ quay của Trái Đất quanh Mặt Trời, với độ dài trung bình mỗi năm là 365 hoặc 366 ngày.
Sự chênh lệch ngày giữa năm âm lịch và dương lịch khiến cho thời gian và mùa vụ trong lịch âm dần trôi lệch theo năm. Để giải quyết vấn đề này, người xưa đã phát triển hệ thống âm dương lịch, tức là kết hợp giữa yếu tố âm (chu kỳ trăng) và yếu tố dương (chu kỳ mặt trời), nhằm tạo ra một lịch chính xác hơn và phù hợp với chu kỳ nông nghiệp, thời tiết và các mùa trong năm. Trong âm dương lịch, khoảng 2 đến 3 năm lại có một tháng nhuận được thêm vào để đồng bộ hóa lịch âm với năm dương, giúp các ngày lễ truyền thống luôn rơi vào đúng mùa khí hậu.
Một trong những công cụ hữu ích và phổ biến giúp người dân tra cứu lịch âm, lịch dương, ngày hoàng đạo - hắc đạo, tiết khí, ngày tốt - xấu, chính là lịch vạn niên. Lịch vạn niên không chỉ cung cấp thông tin cơ bản về ngày tháng mà còn tích hợp các yếu tố văn hóa truyền thống như: xem tuổi hợp - xung, ngày đẹp để cưới hỏi, xuất hành, động thổ, khai trương, cúng bái, thờ cúng tổ tiên... Ở Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc và một số quốc gia Á Đông khác, âm lịch vẫn giữ vai trò trọng yếu trong đời sống tinh thần và tâm linh của người dân, dù dương lịch đã trở thành lịch chính thức trong hành chính, giáo dục và quốc tế.
Hằng năm, các lễ hội truyền thống lớn như Tết Nguyên Đán, Rằm tháng Giêng, Tết Đoan Ngọ, Rằm tháng Bảy (Vu Lan), Tết Trung Thu... đều được tính theo lịch âm. Đối với nhiều người, việc xem ngày âm vẫn là một phần không thể thiếu trong các hoạt động quan trọng của cuộc sống như xây nhà, cưới hỏi, khai trương, hoặc thậm chí là xuất hành đầu năm.
Link nội dung: https://itt.edu.vn/index.php/hom-nay-ngay-gi-menh-gi-a8077.html