Ý nghĩa và nguồn gốc thành ngữ “Cẩn tắc vô ưu” – Bài học về sự cẩn thận

Tìm hiểu ý nghĩa, nguồn gốc và cách áp dụng thành ngữ “Cẩn tắc vô ưu” - Một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc chuẩn bị kỹ lưỡng.

Trong cuộc sống, chúng ta thường nghe đến câu thành ngữ “Cẩn tắc vô ưu” - một lời khuyên quý giá về tầm quan trọng của sự cẩn thận và chuẩn bị kỹ lưỡng. Thành ngữ này không chỉ mang giá trị trong công việc. Mà còn áp dụng trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về ý nghĩa, nguồn gốc và cách áp dụng của câu thành ngữ này qua bài viết dưới đây.

1. Ý nghĩa câu thành ngữ Cẩn tắc vô ưu

“Cẩn tắc vô ưu” Hán - Việt là “Hữu bị vô hoạn”, biểu thị cho sự cẩn thận thì không lo về sau. Hay thận trọng giữ gìn thì không cần lo lắng.

2. Cẩn tắc vô ưu trong tiếng Trung

Trong tiếng Trung, Cẩn tắc vô ưu được viết và phiên âm là: 有备无患 /yǒu bèi wú huàn/ Câu này được trích trong câu nói cổ xưa với nguyên văn là: “谨则无忧，忍则无辱，静则常安，俭则常足”/jǐn zé wú yōu, rěn zé wú rǔ, jìng zé cháng ān, jiǎn zé cháng zú/ Tạm dịch là: Cẩn thận thì không cần lo lắng, nhẫn nại thì không phải nhục nhã, bình tĩnh sẽ yên ổn, tiết kiệm sẽ sung túc. Tuy nhiên, thông thường, người Trung Quốc sẽ sử dụng câu thành ngữ 有备无患 nhiều hơn. Vì câu từ ngắn gọn nhưng hàm ý vẫn được diễn đạt đầy đủ. Sau đây, Hệ thống tiếng trung CTI HSK sẽ giúp bạn diễn đạt ý nghĩa câu thành ngữ trên: Nếu bạn chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước, sẽ không cần lo lắng về những rủi ro sau này. Điều này áp dụng cho cả công việc quản lý, các hoạt động khác, hay trong cuộc sống và học tập. Khi bạn lập kế hoạch chi tiết, đầy đủ và chắc chắn, bạn sẽ có khả năng kiểm soát tình huống tốt hơn, nắm bắt cơ hội. Và thực hiện mục tiêu một cách trôi chảy hơn.

3. Nguồn gốc của câu thành ngữ Cẩn tắc vô ưu

Vào thời kỳ Xuân Thu, Tấn Mãn trở thành lãnh đạo của Trung Nguyên. Một năm nọ, mười hai hoàng tử từ các nước Tống, Tề, Tần. Và Ngụy lên kế hoạch liên kết để tấn công nước Trịnh. Trước sự đe dọa từ nhiều quốc gia mạnh, nước Trịnh - một nước nhỏ - không đủ sức kháng cự nên đã cầu cứu nước Tấn. Tấn Điệu Công đã chấp nhận hỗ trợ, khiến các nước khác dừng cuộc tấn công vào Trịnh. Để bày tỏ lòng biết ơn, nước Tống gửi tặng Tấn nhiều phương tiện quân sự, nhạc cụ và ca nữ. Tấn Điệu Công, trong niềm vui, muốn chia sẻ một nửa số ca nữ và nhạc cụ đó với Ngụy Giáng. Ông nói: “Ngươi đã dạy ta cách hòa giải với Rồng Dị, giúp ta củng cố vị thế của nước Tấn và điều hòa mối quan hệ với các nước khác như những âm điệu hài hòa trong âm nhạc. Nay ta muốn cùng ngươi tận hưởng những món quà này.” Tuy nhiên, Ngụy Giáng từ chối phần thưởng và khuyên Tấn Điệu Công: “Khi đất nước đã ổn định, chúng ta cần luôn cảnh giác với những hiểm nguy tiềm ẩn trong tương lai, để chuẩn bị đầy đủ trước khi chúng xảy ra. Nhờ vậy, chúng ta có thể tránh được những tai họa.” Nghe vậy, Tấn Điệu Công nhận ra sự sâu sắc của Ngụy Giáng trong việc quản lý quốc gia và khen ngợi ông. Sau đó, ông quyết định trả lại ca nữ cho nước Trịnh. Nhờ sự phò tá của Ngụy Giáng, Tấn Điệu Công đã phát triển nước Tấn thành một cường quốc lớn mạnh. Và sự nghiệp thống trị của ông đạt được những thành tựu vững chắc.

4. Từ đồng nghĩa, trái nghĩa với Cẩn tắc vô ưu

• Từ đồng nghĩa: 未寒积薪, 未焚徙薪, 备而不用, 曲突徙薪, 以防不测, 居安思危, 积谷防饥, 未雨绸缪, 防患于未然, 早为之所, 以防万一, 防患未然, 有恃无恐, 器二不匮, 养儿防老, 预加防备, 曲突徒薪.
• Từ trái nghĩa: 临渴掘井等, 临阵磨枪, 措手不及

5. Một số mẫu câu áp dụng thành ngữ Cẩn tắc vô ưu

• 只有在平时多读书，到了面试时才能有备无患 Zhǐyǒu zài píngshí duō dúshū, dàole miànshì shí cáinéng yǒubèiwúhuàn Chỉ có chăm chỉ đọc sách hàng ngày, đến khi phỏng vấn mới không còn lo lắng.
• 天气预报说可能会下雨，我还是带件外套，有备无患 Tiānqì yùbào shuō kěnéng huì xiàyǔ, wǒ háishì dài jiàn wàitào, yǒubèiwúhuàn Dự báo thời tiết nói có thể sẽ mưa, mình vẫn nên mang theo áo khoác, chuẩn bị trước sẽ không lo lắng.
• 提前备好应急物资，才能有备无患 Tíqián bèi hǎo yìngjí wùzī, cáinéng yǒubèiwúhuàn Chuẩn bị sẵn sàng vật tư khẩn cấp từ trước mới có thể không lo lắng.
• 所有流程都检查一遍， 安全才能有备无患 Suǒyǒu liúchéng dōu jiǎnchá yībiàn, ānquán cáinéng yǒubèiwúhuàn Kiểm tra tất cả quy trình một lần nữa, an toàn sẽ được đảm bảo khi đã có chuẩn bị sẵn sàng.

6. Tạm kết

“Cẩn tắc vô ưu” là một thành ngữ mang tính giáo dục sâu sắc, nhắc nhở chúng ta về việc phải luôn chuẩn bị chu đáo. Trước mọi tình huống để tránh những rủi ro và bất trắc. Qua bài học từ lịch sử và những ví dụ áp dụng trong thực tế, ta thấy rằng sự cẩn trọng không chỉ giúp đạt được thành công. Mà còn mang lại sự an tâm và bền vững trong cuộc sống. Đừng quên theo dõi chuyên mục Thư viện online của chúng tôi để nâng cao khả năng giao tiếp tiếng Trung thông qua những bài viết hữu ích.