Đề bài: Viết đoạn văn phân tích chủ đề của bài thơ Sang thu của tác giả Hữu Thỉnh.
Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi.
Dàn ý đoạn văn 200 chữ phân tích chủ đề của bài thơ Sang thu
1. Xác định đúng chủ đề của bài thơ Sang thu.
- Chủ đề của bài thơ sang thu là: Những chuyển biến của đất trời từ cuối hạ sang thu; những suy ngẫm của con người về dòng chảy cuộc đời và những trải nghiệm; những cảm xúc, những rung động tâm hồn trước cảnh vật thiên nhiên trong những ngày cuối hạ sang thu giữa thời khói lửa.
2. Căn cứ để xác định chủ đề của bài thơ Sang thu.
- Qua các hình ảnh miêu tả những chuyển động của thiên nhiên trong bài thơ: hương ổi phả vào trong gió se, sương chùng chình, chim vội vã, đám mây vắt nửa mình, cơn mưa vơi dần.
- Qua các từ ngữ miêu tả những chuyển động của thiên nhiên trong bài thơ:
+ Bỗng: Ngạc nhiên, bâng khuâng.
+ Phả vào: hương thơm bốc mạnh tỏa ra thành luồng, chứ không thoang thoảng. Nhà thơ vừa thấy hương ổi, vừa cảm nhận được cái se lạnh của gió đầu thu.
+ Chùng chình: nhân hóa, có ý vừa nhởn nhơ, chậm chạp vương vất bên ngõ xóm đường làng.
+ Hình như: Mùa thu về chưa thật rõ ràng, thu về đột ngột nhưng thật nhẹ nhàng làm cho nhà thơ chưa dám tin, chưa dám chắc.
→ Đây đều là những hình ảnh miêu tả những chuyển động hết sức mơ hồ của thiên nhiên, tất cả đều chưa có gì rõ rệt mà đậm nét.
→ Qua cách miêu tả đó, em còn cảm nhận được sự tinh tế, nhạy cảm trong tâm hồn nhà thơ khi kết hợp nhiều giác quan như xúc giác, thính giác, thị giác,… để cảm nhận thiên nhiên; thấy được một tâm hồn vô cùng tinh tế, nhạy cảm của nhà thơ: một tâm hồn yêu thiên nhiên, hoà nhập cùng thiên nhiên.
3. Xác định đúng thông điệp của bài thơ Sang thu.
- Hãy yêu quý, trân trọng vẻ đẹp thiên nhiên.
- Tuổi đời và sự từng trải giúp ta bình thản trước bao sóng gió.
- Cần biết lắng nghe, cảm nhận thiên nhiên bằng tất cả các giác quan để đón nhận những món quà vô giá thiên nhiên.
- Thời gian chảy trôi, cùng với sự thay đổi của thời cuộc, con người cũng sẽ trưởng thành, không còn những bồng bột, sôi nổi và sự liều lĩnh của tuổi trẻ. Chúng ta sẽ biết lắng mình xuống để suy ngẫm và chiêm nghiệm, cũng sẽ không để những sóng gió cuộc đời quật ngã mỗi bước đi.
Đoạn văn 200 chữ phân tích chủ đề của bài thơ Sang thu (Mẫu 1)
Bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh được sáng tác năm 1977 là một thi phẩm đặc sắc viết về khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu. Chủ đề xuyên suốt của bài thơ không chỉ dừng ở việc khắc họa cảnh sắc thiên nhiên, mà còn gửi gắm những suy ngẫm sâu xa về con người và cuộc đời. Ngay từ những câu mở đầu, tác giả đã tinh tế nhận ra hương ổi phả trong gió se, làn sương chùng chình qua ngõ. Những chi tiết bình dị, gần gũi ấy gợi một mùa thu rất riêng của làng quê Bắc Bộ, vừa quen thuộc vừa mới mẻ. Sang khổ thơ thứ hai, đất trời hiện lên với dòng sông dềnh dàng, đàn chim vội vã, đám mây mùa hạ vắt nửa mình sang thu, tất cả đã làm nổi bật bước chuyển nhịp nhàng của thiên nhiên, vừa cụ thể vừa giàu tính biểu tượng. Đến khổ cuối, qua hình ảnh “sấm cũng bớt bất ngờ bên hàng cây đứng tuổi”, Hữu Thỉnh đã mở rộng chủ đề sang những suy ngẫm triết lí: nếu thiên nhiên có sự vận động nhẹ nhàng, thì con người trưởng thành cũng sẽ có sự chín chắn, vững vàng trước biến động cuộc đời. Như vậy, Sang thu không chỉ là bức tranh giao mùa tươi đẹp mà còn là lời nhắc nhở nhẹ nhàng về sự trưởng thành của mỗi người sau bao trải nghiệm. Với ngôn ngữ giản dị, giàu sức gợi, thể thơ năm chữ mộc mạc, bài thơ đã để lại trong lòng bạn đọc ấn tượng sâu đậm về một mùa thu trong trẻo, tinh khôi mà cũng đầy suy tư.
Đoạn văn 200 chữ phân tích chủ đề của bài thơ Sang thu (Mẫu 2)
Bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh là một trong những tác phẩm tiêu biểu viết về khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu, thể hiện rõ nét tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của nhà thơ trước những biến chuyển nhẹ nhàng của đất trời. Ngay từ khổ đầu, tác giả đã ghi lại bằng tất cả giác quan những tín hiệu mong manh báo hiệu thu về: hương ổi nồng nàn, làn gió se se, màn sương “chùng chình qua ngõ”. Những chi tiết gần gũi, mộc mạc đã khắc họa một mùa thu của thôn quê Bắc Bộ, giản dị mà giàu sức gợi. Nếu khổ đầu còn chút ngỡ ngàng, mơ hồ thì đến khổ hai, thu đã hiện rõ trong từng hình ảnh: dòng sông “dềnh dàng”, cánh chim “vội vã”, và đặc biệt là đám mây mùa hạ “vắt nửa mình sang thu”, là một phát hiện độc đáo, thể hiện tài quan sát tinh tế của thi sĩ. Đến khổ cuối, bài thơ nâng lên tầm suy ngẫm: “Sấm cũng bớt bất ngờ/ Trên hàng cây đứng tuổi”. Ở đây, thu không chỉ là sự chuyển biến của thiên nhiên mà còn gợi liên tưởng đến đời người: khi đã “đứng tuổi”, con người trở nên điềm tĩnh, vững vàng hơn trước những biến động bất thường của cuộc sống. Như vậy, chủ đề trung tâm của bài thơ không chỉ là bức tranh thiên nhiên giao mùa đẹp đẽ, mà còn là triết lí sâu sắc về cuộc đời, về sự trưởng thành của con người qua năm tháng. Với thể thơ năm chữ giản dị, ngôn ngữ trong sáng, giàu sức gợi, Hữu Thỉnh đã mang đến cho người đọc một mùa thu rất Việt Nam gần gũi, bình dị nhưng cũng thấm đẫm ý nghĩa nhân sinh.
Đoạn văn 200 chữ phân tích chủ đề của bài thơ Sang thu (Mẫu 3)
Bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh là một bức tranh tuyệt đẹp về khoảnh khắc chuyển mùa, đồng thời gửi gắm nhiều suy ngẫm sâu xa về cuộc đời con người. Với những hình ảnh rất bình dị, gần gũi như “hương ổi”, “gió se”, “sương chùng chình”, nhà thơ đã khắc họa sự ngỡ ngàng, bồi hồi của lòng người trước bước chuyển tinh tế của thiên nhiên. Nếu ở khổ thơ đầu, mùa thu hiện lên mơ hồ, e ấp, mang chút bỡ ngỡ thì sang khổ thơ thứ hai, thiên nhiên trở nên rõ nét hơn qua hình ảnh “sông dềnh dàng”, “chim vội vã”, “mây vắt nửa mình sang thu”. Đây là cái nhìn tinh tế, nhạy cảm, cho thấy sự giao hòa giữa cái trữ tình và cái triết lí. Đặc biệt, ở khổ thơ cuối, vẻ đẹp của mùa thu được cảm nhận trong chiều sâu chiêm nghiệm: “sấm cũng bớt bất ngờ / trên hàng cây đứng tuổi”. Nếu những tiếng sấm mùa hạ gợi sự dữ dội, bất ổn thì nay đã trở nên dịu nhẹ, gắn với “hàng cây đứng tuổi”, biểu tượng cho con người từng trải, đi qua tuổi trẻ sôi nổi để đến với sự điềm tĩnh, chín chắn. Như vậy, chủ đề bao trùm của bài thơ không chỉ là vẻ đẹp trong trẻo, dịu dàng của thiên nhiên lúc giao mùa mà còn là sự chiêm nghiệm về đời người: con người cũng như thiên nhiên, sau những tháng ngày bồng bột, sôi nổi, sẽ đến lúc cần lắng lại, trầm ngâm, sống chín chắn và sâu sắc hơn. Chính sự hòa quyện giữa thiên nhiên và tâm trạng, giữa cảm xúc và triết lí đã làm nên vẻ đẹp độc đáo của Sang thu, để lại dư âm lắng sâu trong lòng bạn đọc.
