PHẦN V
CA DAO TỤC NGỮ VIỆT NAM
CHỦ ĐỀ: TÌNH YÊU NAM NỮ
* Thân em như tấm lụa điều
Đã đông nơi chuộng lại nhiều nơi thương
* Dẫu mà không lấy được em
Anh về đóng cửa, cài rem đi tu
Tu đâu cho em tu cùng
May ra thành Phật thờ chung một chùa
* Đêm qua trời sáng trăng rằm
Anh đi qua cửa, em nằm không yên
* Hoa thơm xuống đất cũng thơm
Em giòn, rách áo, đói cơm cũng giòn
* Ai xinh thì mặc ai xinh
Ông tơ chỉ quyết xe mình với ta
* Yêu nhau gánh gạch về đây
Chẳng đắp lên núi, cũng xây lên thành
* Đôi ta như lúa phơi màu
Đẹp duyên thì lấy, sang giàu làm chi
* Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ
Nhớ ai, ai nhớ, bây giờ nhớ ai
* Nhớ ai bổi hổi bồi hồi
Như đứng đống lửa, như ngồi đống than
* Nhớ ai nhớ mãi thế này
Nhớ đêm quên ngủ, nhớ ngày quên ăn
* Nhớ ai như nhớ thuốc lào
Đã chôn điếu xuống, lại đào điếu lên
* Thương em chẳng biết để đâu
Để vào tay áo, lâu lâu lại dòm
* Chàng về để áo lại đây
Phòng khi em nhớ, cầm tay đỡ buồn
* Chuông già đồng điếu chuông kêu
Anh già lời nói em xiêu tấm lòng
* Chưa quen đi lại cho quen
Chưa gần, đi lại vài phen cho gần
* Chửa quen đi lại cho quen
Tuy rằng cửa đóng mà then không cài
* Năng mưa thì giếng năng đầy
Anh hay đi lại mẹ thầy năng thương
* Anh ơi đi lại cho dày
Thầy mẹ không gả, em bày mưu cho
* Áo năng thay năng mới
Người năng tới năng thân
* Trăng tròn chỉ có đêm rằm
Tình ta tháng tháng, năm năm vẫn tròn
* Anh về cuốc đất trồng cau,
Cho em trồng ké cây trầu một bên
Mai sau trầu nọ lớn lên
Cau kia ra trái làm nên cửa nhà
* Cây cao mấy trượng cũng trèo
Đường xa mấy dặm cũng theo anh về
* Gặp anh em nở nụ cười
Vắng anh em lại giọt vơi, giọt đầy
* Gặp em thì gặp cho lâu
Đừng gặp một ít thêm sầu lòng em
* Giả đò (vờ) bắt ốc hái rau
Đi ngang qua ngõ, thấy nhau kẻo buồn
* Một lòng kết tóc xe tơ
Một niềm chỉ đợi, chỉ chờ một anh
* Tiện đây đưa một miếng trầu
Chẳng ăn cầm lấy cho nhau bằng lòng
* Bữa ăn có cá cùng canh
Anh chưa mát dạ bằng anh thấy nàng
* Tình anh như nước dâng cao
Tình em như dải lụa đào tẩm hương
* Đôi ta như lửa mới nhen
Như trăng mới mọc như đèn mới khêu
* Đôi ta như thể con tằm
Cùng ăn một lá, cùng nằm một nong
* Còn trời còn nước còn non
Còn cô bán rượu anh còn say sưa
* Đi ngang nghe tiếng em cười
Trong tay cầm nén vàng mười muốn trao
* Đầu năm ăn quả thanh yên
Cuối năm ăn bưởi cho nên đèo bòng
Vì cam cho quýt đèo bòng
Vì em nhan sắc cho lòng nhớ thương
* Em là con gái kẻ Mơ
Em đi bán rượu tình cờ gặp anh
Rượu ngon chẳng quản be sành
Áo rách khéo vá hơn lành vụng may
Rượu lạt uống lắm cũng say
Áo rách có mụn vá ngay lại lành
* Đêm trăng thanh anh mới hỏi nàng
Tre non đủ lá đan sàng nên chăng?
Đan sàng thiếp cũng xin vâng
Tre vừa đủ lá, non chăng hỡi chàng!
* Một đàn cò trắng bay quanh
Cho loan nhớ phượng, cho mình nhớ ta
* Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu giải yếm để chàng sang chơi
* Cô kia đứng ở bên sông
Muốn sang anh ngả cành hồng cho sang
* Vì tình anh phải đi đêm
Vấp năm bảy cái, đất vẫn êm hơn giường
* Vì tình em phải tới nơi
Trăm năm duyên phải một ngày mà nên
Làm trai chí ở cho bền
Đừng lo muộn vợ, chớ phiền muộn con
* Anh còn son, em cũng còn son
Ước gì ta được làm con một nhà
* Bởi thương nên ốm nên gầy
Cơm ăn chẳng đặng gần đầy ba trăng
Ngó lên sao mọc như giăng
Thấy em có nghĩa, mắy trăng cũng chờ
* Chim quyên xuống suối tha mồi
Thấy em lao khổ anh ngồi sao yên
* Cho anh một miếng trầu vàng
Mai sau anh trả lại nàng đôi mâm
* Chẳng tham nhà ngói rung rinh
Tham vì một nỗi anh xinh miệng cười
Miệng cười anh đáng mấy mươi
Chân đi đáng nén, miệng cười đáng trăm
* Chim khôn đậu nóc nhà quan
Trai khôn tìm vợ, gái khôn tìm chồng
* Chim khôn lựa nhánh lựa cành
Gái khôn lựa chốn trai lành gửi thân
* Trai khôn kén vợ chợ đông
Gái khôn kén chồng giữa chốn ba quân
* Em là con gái tổng trên
Em đi bắt cáy xuống lên ngõ này
Tình cờ gặp được anh đây
Có cho chung mẹ, chung thầy hay không?
* Mẫu đơn nở cạnh nhà thờ
Đôi ta trinh tiết đợi chờ lấy nhau
* Cơm ăn một bát sao no
Kẻ về người ở sao cho đành lòng
* Cơm ăn mỗi bữa một lưng
Nước uống cầm chừng để dạ nhớ em
* Tốt gỗ hơn tốt nước sơn
Xấu người đẹp nết còn hơn đẹp người
* Qua sông nên phải lụy đò
Tối trời nên phải lụy O bán dầu
* Đôi ta lấm tấm hoa nhài
Chồng đây vợ đấy kém ai trên đời
Muốn cho gần chợ ta chơi
Gần sông tắm mát, gần nơi đi về
* Gió vàng hiu hắt đêm thanh
Đường xa dặm vắng, xin anh đừng về
Mảnh trăng đã trót lời thề
Làm chi để gánh nặng nề riêng ai
* Mình về ta chẳng cho về
Ta nắm vạt áo, ta đề câu thơ
Câu thơ ba chữ rành rành
Chữ “Trung”, chữ “Hiếu”, chữ “Tình” là ba
Chữ “Trung” anh để phần cha
Chữ “Hiếu” phần mẹ, đôi ta chữ “Tình”
* Anh về em nắm cổ tay
Em dặn câu này, anh chớ có quên
Đôi ta đã trót lời nguyền
Chớ xa xôi mặt mà quên mảng lòng
* Em về anh mượn khăn tay
Gói câu tình nghĩa, lâu ngày sợ quên
* Sự đời nước mắt soi gương
Càng yêu nhau lắm càng thương nhớ nhiều
* Đêm nằm lưng chẳng tới giường
Trông cho mau sáng ra đường gặp em
* Bao giờ cạn rạch Đồng Nai
Nát chùa Thiên Mụ mới sai lời nguyền
* Thò tay mà ngắt ngọn ngò
Thương em đứt ruột giả đò ngó lơ
Tình thương quán cũng như nhà
Lều tranh có nghĩa hơn tòa ngói cao
* Thiếp xa chàng hái dâu quên giỏ
Chàng xa thiếp bứt cỏ quên liềm
* Gần thì chẳng bén duyên cho
Xa xôi cách mấy lần đò cũng đi
* Thương nhau chẳng quản xa gần
Cầu không tay vịn cũng lần mà sang
* Trầu xanh, cau trắng, chay vàng
Cơi trầu bít bạc, thiếp mời chàng ăn chung
* Vì chưng ăn miếng trầu anh
Cho nên má đỏ, tóc xanh đến giờ
* Có trầu, có vỏ, không vôi
Có chăn, có chiếu, không người nằm chung
* Chừng nào muối ngọt chanh thanh
Em đây mới dám bỏ anh lấy chồng
* Chớ chê em xấu em đen
Em như nước đục đánh phèn lại trong
* Tiện đây đưa một miếng trầu
Chẳng ăn cầm lấy cho nhau bằng lòng
* Trầu này têm tối hôm qua
Hôm nay khách đến đem ra mời người
Trầu này không phải trầu hàng
Không bùa không thuốc sao chàng không ăn
Hay là chê khó chê khăn
Xin chàng đứng lại mà ăn miếng trầu
* Đêm trăng thanh thiếp mới hỏi chàng
Cau xanh ăn với trầu vàng xứng chăng?
Trầu vàng nhá lẫn cau xanh
Duyên em sánh với tình anh tuyệt vời
* Đường xa thì thật là xa
Mượn mình làm mối cho ta một người
Một người mười tám đôi mươi
Một người vừa đẹp vừa tươi như mình
* Cô kia cắt cỏ một mình
Cho anh cắt với chung tình làm đôi
Cô còn cắt nữa hay thôi
Cho anh cắt với làm đôi vợ chồng
* Cô kia cắt cỏ bên sông
Có muốn ăn nhãn thì lồng sang đây
Sang đây anh nắm cổ tay
Anh hỏi câu này có lấy anh chăng?
* Cô kia má đỏ hồng hồng
Cô chửa lấy chồng còn đợi chờ ai?
Buồng không lần lữa hôm mai
Đầu xanh mấy chốc da mồi tóc sương
* Thân em như củ ấu gai
Ruột trong thì trắng, vỏ ngoài thì đen
Ai ơi nếm thử mà xem
Nếm ra mới biết rằng em ngọt bùi
* Có thương thì thương cho chắc
Bằng trục trặc thì trục trặc cho luôn
Đừng làm như con thỏ nọ đứng đầu truông
Khi vui giỡn bóng, khi buồn giỡn trăng
* Đêm qua nguyệt lặn về Tây
Sự tình kẻ đấy người đây còn dài
Trúc với mai, mai về nhớ trúc
Trúc trở về mai nhớ trúc không?
Bây giờ kẻ bắc người đông
Kể sao cho xiết nỗi lòng tương tư
* Tay tiên rót chén rượu đào
Đổ đi thì tiếc uống vào thì say
Chẳng chè chẳng chén sao say?
Chẳng thương chẳng nhớ sao hay đi tìm?
Tìm em như thể tìm chim
Chim bay bể Bắc, đi tìm bể Đông
* Mình về mình nhớ ta chăng?
Ta về ta nhớ hàm rằng mình cười
Năm quan mua lấy miệng cười
Mười quan chẳng tiếc, tiếc người răng đen
Răng đen ai nhuộm cho mình
Cho răng mình đẹp, cho tình ta say
* Thiên duyên kỳ ngộ gặp chàng
Khác nào như thể phượng hoàng gặp nhau
Tiện đây ăn một miếng trầu
Hỏi thăm quê quán ở đâu chăng là
Xin chàng quá bước lại nhà
Trước là trò chuyện, sau là nghỉ chân
* Em về cắt rạ đánh tranh
Chặt tre, chẻ lạt cho anh lợp nhà
Sớm khuya hòa thuận đôi ta
Hơn ai gác tía lầu hoa một mình
* Trên trời có đám mây xanh
Ở giữa mây trắng xung quanh mây vàng
Ước gì anh lấy được nàng
Để anh mua gạch Bát Tràng về xây
Xây dọc rồi lại xây ngang
Xây hồ bán nguyệt cho nàng rửa chân
Có rửa thì rửa chân tay
Chớ rửa lông mày chết cá ao anh
* Sáng nay tôi đi hái dâu
Gặp hai anh ấy ngồi câu thạch bàn
Hai anh đứng dậy hỏi han
Hỏi rằng cô ấy vội vàng đi đâu?
Thưa rằng tôi đi hái dâu
Hai anh mở túi đưa trầu cho ăn
Thưa rằng bác mẹ tôi răn
Làm thân con gái chớ ăn trầu người
* Hỡi cô gánh nước quang mây
Cho anh một gáo tưới cây ngô đồng
Cây ngô đồng cành cao cành thấp
Ngọn ngô đồng lá dọc, lá ngang
Quả dưa gang ngoài xanh trong trắng
Quả mướp đắng ngoài trắng trong vàng
Từ ngày anh gặp mặt nàng
Lòng càng ngao ngán, dạ càng ngẩn ngơ
* Một thương tóc bỏ đuôi gà
Hai thương ăn nói mặn mà có duyên
Ba thương má lúm đồng tiền
Bốn thương răng nhánh hạt huyền kém thua
Năm thương cổ yếm đeo bùa
Sáu thương nón thượng quai tua dịu dàng
Bảy thương nết ở khôn ngoan
Tám thương ăn nói lại càng thêm xinh
Chín thương cô ở một mình
Mười thương con mắt có tình với ai
