Tranh minh họa dùng công nghệ AI - Thực hiện: TUẤN ANH
Tuổi Trẻ ghi nhận ý kiến các cơ quan quản lý, chuyên gia giáo dục, nhà giáo và các phụ huynh về giải pháp cho vấn nạn này, đồng thời mở diễn đàn "Bịt lỗ hổng tôn sư trọng đạo" để bạn đọc chia sẻ ý kiến.
* Ông Phạm Quang Huân (nguyên phó viện trưởng Viện nghiên cứu sư phạm, Trường đại học Sư phạm Hà Nội):
Kết hợp nhà trường, gia đình và xã hội
Bất luận nguyên nhân gì thì hành vi bao vây, dồn cô giáo vào góc lớp, chửi bới, ăn vạ, ném dép vào trán cô giáo khiến cô nằm ngất xỉu trên sàn phòng học giữa tiếng hò reo, lăng mạ của học trò là những hành vi vi phạm nghiêm trọng đạo đức học trò, vi phạm quan hệ ứng xử lễ phép, tôn kính với thầy cô và cũng là vi phạm pháp luật.
Bởi vậy, nhà trường cần xử lý nghiêm khắc, thấu tình đạt lý, đảm bảo vừa có tính răn đe vừa có tính giáo dục.
Dạy làm người là mục đích lớn và là sứ mệnh của giáo dục.
Quan điểm "qua dạy chữ để dạy người" có từ những năm 1960 và giáo dục đạo đức học sinh luôn là nội dung được chú trọng hàng đầu của mỗi nhà giáo và mỗi nhà trường. Không chỉ "thông qua dạy chữ" mà nhà trường còn có rất nhiều hoạt động trong chương trình chính khóa lẫn ngoại khóa để giáo dục học sinh.
Việc xử lý học sinh cần phải đặt trong bối cảnh tâm lý lứa tuổi học sinh ở giai đoạn này. Cần biết rằng học sinh THCS là trẻ vị thành niên từ độ tuổi 11 - 15, đang ở lứa tuổi dậy thì, lứa tuổi mà dân gian ta hay nói là "dở người".
Các em đang trong bước quá độ từ trẻ con sang người lớn, chưa có suy nghĩ chín chắn, dễ bị kích động và có những hành động bất thường, bột phát để thể hiện mình.
Tuy nhiên, con người là tổng hòa các mối quan hệ xã hội. Học sinh tham gia các hoạt động ở nhà trường cũng chỉ là một phần trong đời sống thực tế của chúng. Các em còn tham gia đặc biệt vào cuộc sống gia đình.
Đặc biệt trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, những bài học mà học sinh thu lượm tự phát từ môi trường Internet, phim ảnh, game... cực kỳ hấp dẫn với các em và ảnh hưởng tiêu cực không nhỏ.
Vì vậy, việc dạy làm người cần phải kết hợp chặt chẽ giữa ba môi trường, ba tác nhân: nhà trường, gia đình và xã hội.
* ThS Lê Thị Hồng Anh (phó hiệu trưởng Trường THPT Võ Văn Kiệt, TP.HCM):
Không để thầy cô giáo đơn độc
Lâu nay chúng ta nói rất nhiều về bạo lực học đường.
Hiện nay đối tượng bị bạo lực có thể là thầy cô giáo. Không chỉ nhà giáo bị tấn công bởi học sinh, một số thầy cô còn bị chính phụ huynh của các em bạo lực.
Tôi cho rằng cần phải thiết lập lại quy chế tiếp công dân nơi trường học, công khai rộng rãi cho phụ huynh và công dân khi liên hệ làm việc tại trường.
Cần xây dựng ngay bộ quy tắc ứng xử văn hóa trong nhà trường trong đó có quy định cho mọi đối tượng: ban lãnh đạo, thầy cô giáo, cán bộ - nhân viên người lao động, phụ huynh, học sinh... về văn hóa ứng xử, những việc được và không được làm của từng đối tượng trong nhà trường làm cơ sở pháp lý hạn chế bạo lực như nhiều tình huống xảy ra gần đây với thầy cô giáo và các đối tượng khác.
Nhà trường cần phải có biện pháp, cơ chế hỗ trợ, quản lý, phương án bảo vệ giáo viên, không thể để thầy cô đơn độc, không thể để học trò xúc phạm, hành hung chính thầy cô giáo của mình ngay trong nhà trường, trong lớp học trước sự chứng kiến của học sinh.
Ngoài ra, ngành giáo dục cũng cần phải có định hướng, dự báo, dự đoán tình hình về vấn nạn bạo lực học đường hiện nay trong nhà trường và xây dựng hành lang pháp lý phối hợp các cơ quan chức năng bảo vệ người bị hại, nhất là nhà quản lý, thầy cô giáo khi bị học sinh sinh viên và cả phụ huynh bạo lực, vu khống, xúc phạm đến nhân phẩm, đạo đức nhà giáo.
* TS Nguyễn Nữ Nguyệt Anh (trưởng khoa xã hội học Trường ĐH KHXH&NV, Đại học Quốc gia TP.HCM):
Thầy cô phải chuẩn mực
Theo dõi câu chuyện, tôi thấy rằng chúng ta cũng không thể trách trẻ con nếu như cô giáo, thầy giáo không làm gương, không có chuẩn mực. Vì vậy việc dạy làm người trong nhà trường cần bắt đầu ở giáo viên; các nhà giáo giữ gìn phẩm chất, tư cách đạo đức của họ trong nếp sống, trong giao tiếp, trong đi đứng, trong nói năng...
Thầy giáo cô giáo phải là người làm gương, làm chuẩn mực trong nếp sống cho học sinh.
Muốn có điều này, các nhà trường cần phải trang bị cho giáo viên, tập huấn cho giáo viên về các vấn đề cần có của người giáo viên.
Nhìn sâu hơn, chương trình nghiệp vụ sư phạm trong các trường sư phạm phải có chương trình đào tạo về phẩm chất tư cách đạo đức nhà giáo.
Theo tôi, việc dạy học sinh làm người cần ba yếu tố. Thứ nhất, chương trình giáo dục phổ thông cần tăng cường giáo dục đạo đức, đa dạng hóa việc thực hành đạo đức bằng các hoạt động thực tế của học sinh, cần dạy thêm các bài học về hiếu lễ nghĩa theo văn hóa Việt Nam.
Chương trình này cần được dạy dài hơi theo các bậc học từ tiểu học, THCS đến THPT. Những bài học đạo đức cần trở thành nội dung thảo luận, nội dung sinh hoạt lớp, trong khen thưởng thành tích học sinh như các môn văn hóa khác.
Thứ hai, nhà trường cần có chuẩn mực đánh giá đạo đức giáo viên. Trong đó, giáo viên cần được giáo dục bài bản về việc đặt tư cách đạo đức nhà giáo lên hàng đầu. Thứ ba, nhà trường và gia đình phải phối hợp chặt chẽ trong việc dạy học sinh làm người, dạy học sinh có thái độ theo chuẩn mực xã hội.
