Ngày họp lớp, cũng là lúc biển quê tôi đang mùa cá trích. Không như mùa nắng, con cá trích mùa mưa thân mập, vảy trắng đều, mắt sáng trưng, tươi roi rói…. nên nhỏ Xuân, người mới trở về từ xứ sở hoa anh đào, nảy ra ý tưởng tổ chức tiệc cá trích hoành tráng. Chủ đề vừa được tung ra cả nhóm đã ồn ào bàn bạc như chợ vỡ, thực đơn cá trích nhanh chóng được thông qua: nào là cá trích nướng ăn với cơm trắng, mắm ớt; cá trích kho giấm kẹp bánh mì; cá trích bóp gỏi chanh cuốn với rau thơm, bánh tráng; cá trích làm chả giò dùng với rau sống, bún tươi… cuối cùng là nồi lẩu hoa nhúng cá trích. Nói là làm, cả nhóm cùng nhau ra chợ khệ nệ khuân về gần chục ký cá trích và đủ thứ nguyên liệu, với suy nghĩ sẽ có một bữa tiệc hoành tráng, khiến bọn con trai cùng lớp phải lác mắc và không còn bĩu môi “gái lớp mình kém nhất là… nội trợ!”.
Lên ý tưởng mạnh mẽ vậy chứ cuối cùng “gái lớp mình” phải cầu cứu mẹ tôi, vì đứa nào cũng thiếu tự tin. Không dưng, mẹ tôi trở thành bếp trưởng.
Nhìn nhỏ Trang loay hoay với món ca trich kho giấm, mẹ nhẹ nhàng: món kho con nên đánh vảy kỹ, rửa sạch, để ráo và xếp lớp vào nồi. Giấm pha loãng với ít nước để có độ chua vừa phải, trút nước giấm vào nồi, vặn lửa liu riu chờ cá chín và rặt nước. Có thể nêm thêm chút muối, đường và bột ngọt. Nếu kho kỹ, xương cá mềm thì ăn cả xương. Cá kho xong cũng không vội ăn nóng, cứ để đó, đi lột vỏ vài củ hành tím, cắt mỏng ngâm giấm độ vài mươi phút.
Quay sang nhỏ Xuân đang lóng ngóng với món cá nướng, mẹ chỉ dẫn thêm: cá tươi làm sạch, tụi con không đánh vảy và cứ thế nướng trên lò than đang đượm. Chú ý nướng sao cho thân chín vàng đều, đuôi và vảy không bị cháy. Muốn ăn cá trích nướng, nhất thiết phải chuẩn bị trước một chén nước mắm ớt tỏi chanh để sẵn. Khi cá chín, ta chế đều nước mắm vào đĩa, lúc này, những con cá còn nóng nên thấm nước mắm, khi ăn mới đậm đà.

Ghé mắt sang nhóm “dân bản địa” đang chuẩn bị nguyên liệu cuốn chả giò, mẹ dặn: loại hai san tuoi song cá trích sau khi bỏ đầu, ruột, đánh sơ vảy cá, rửa sạch, tụi con chỉ cần bóp ngang thân cá là có thể tách bỏ xương rồi, chứ không cần dùng dao. Nhớ ướp thêm vào cá một chút hạt nêm, sả, hành bằm nhuyễn và trộn đều với một ít thịt bằm thì khi cuốn sẽ không bị lỏng lẻo. Cuốn chả giò cá trích, tụi con cũng không cần phải trộn thêm cà rốt, su hào hay củ sắn… vì như vậy thì sẽ không còn giữ được mùi vị cá trích của biển. Nhớ cuốn nhỏ và đều tay, khi chiên cũng vậy, đều tay, nhỏ lửa...
Giờ “linh” cũng đã đến, một bàn tiệc trải dài bên ban công hướng ra biển với cá trích nướng lửa than thơm lừng, cá trích hấp béo ngậy, cá trích kho đậm đà và từng cuốn chả giò vàng ruộm… Cả đám con trai “mắt tròn mắt dẹt” thốt lên: “Sau bao nhiêu năm phiêu bạt xứ người, không ngờ các bạn lớp mình vẫn còn nhớ hương vị biển cùng những món từ cá trích quê nhà…”.