Dịch bệnh Covid-19 đã hạn chế nhiều việc mua bán, giao nhận hàng nông sản trong đó có cà phê. Từ Tết Nguyên đán Canh Tý đến nay, đặc biệt từ ngày cả nước thực hiện chế độ giãn cách giao tiếp xã hội, lượng hợp đồng mua cà phê giảm hẳn.

Vùng nguyên liệu ế hàng, tồn kho dư xuất khẩu

"Doanh nghiệp tôi ở trên trục quốc lộ 14, thi thoảng mới thấy một chuyến xe tải lướt qua, nhưng hầu hết chở trái cây như sầu riêng, mít, dưa hấu từ các tỉnh Tây Nguyên về xuôi để bán chạy hay nhờ "giải cứu". Ban đêm tôi không chắc, nhưng ban ngày chẳng có xe cà phê nào", anh Tuyến, một chủ vựa thu mua cà phê tại Đắc Nông cho biết.

Theo quan sát của anh Tuyến, hàng cà phê tồn kho hiện nằm tại hai nơi. Nếu để xuất khẩu, hàng đã nằm sẵn tại các kho cảng và kho nội quan của nhà nhập khẩu. Còn tại các vùng sản xuất, chỉ là cà phê nguyên liệu nhưng số lượng rất mỏng.

Điều này có thể hợp lý vì từ đầu tháng 4-2020 khi chấp hành lệnh giãn cách xã hội, dù không cấm chuyên chở hàng hóa, lượng cà phê từ thượng nguồn ít "chảy" về xuôi do thiếu nhân công và ít người hỏi mua, đặc biệt từ khách ngoại. Tag: máy thổi khí

Cục Chế biến và Phát triển Thị trường Nông sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) mới đây báo rằng xuất khẩu cà phê tháng 3 ước đạt 154 ngàn tấn với giá trị đạt 261 triệu đô la, đưa khối lượng và giá trị xuất khẩu cà phê 3 tháng đầu năm 2020 đạt 474 ngàn tấn và 801 triệu đô la, giảm 3% về khối lượng và giảm 5,6% về giá trị so với cùng kỳ năm 2019.

Như vậy, ước tính cả 6 tháng đầu niên vụ 2019-2020, Việt Nam xuất khẩu khoảng chừng 725 ngàn tấn. Một lượng chừng vài trăm ngàn tấn khác đang nằm trong các kho người mua quanh TPHCM và các tỉnh lân cận. Vì vậy khối lượng xuất khẩu cho các tháng 4 và 5 có thể chưa giảm… Phải cho đến tháng 6-2020 mới thấy được hàng thừa hay thiếu nếu như dịch bệnh Covid-19 còn tiếp diễn.

Phải nói rằng dịch Covid-19 đang lây lan mạnh tại các nước tiêu thụ cà phê, gây khó khăn rất nhiều cho việc kinh doanh giữa các nhà xuất nhập khẩu.

Tính đến hết 15-3, Đức, Mỹ và Ý tiếp tục là ba thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất của Việt Nam với thị phần lần lượt là 15,1%, 10% và 9,5%. Ngoài ba nước nói trên, nhiều vùng tiêu thụ lớn khác như Tây Ban Nha, Pháp, Bỉ, Vương Quốc Anh… đang đều thực hiện chế độ giãn cách xã hội, làm việc tại nhà nên chỉ khi thật cần hàng, nhà nhập khẩu mới kiếm mua nếu như không tìm được nguồn cung ứng tại chỗ. Tag: máy thổi khí chất lượng cao

Như vậy, hiện nay dù hạn chế mua, các nhà nhập khẩu khá an tâm vì có sẵn lượng tồn kho, có thể chủ động thuê tàu khi cần. Còn đối với phía xuất khẩu, họ lại lâm vào đường khó do không ký được hợp đồng mới, chi phí lương bổng chưa biết tìm đâu ra.

Cái khó ló cái khôn

Nếu như bình thường, một hợp đồng bán năm bảy chục tấn đôi khi còn đắn đo do không đủ bù chi phí, thì nay nhiều doanh nghiệp đã chọn con đường bán lẻ cho khách hàng rang xay trong nước kể cả ngoài nước. "Mươi, vài mươi ki-lô-gam (kg) hàng cà phê rang, kể cả cà phê hạt, cứ khách nào cần mua, tôi đều bán, ở tỉnh xa nhờ dịch vụ "ship", ở gần đây, cho người giao tận nhà", anh Trần Đình Trọng, lãnh đạo hợp tác xã Nông nghiệp dịch vụ Công bằng Eatu, TP. Buôn Ma Thuột hăng hái nói.

Thật vậy, ngay cả một nhà xuất khẩu tên tuổi như Công ty Cà phê Phước An, huyện Krông Pắk, tỉnh Đắc Lắk cũng chuyển dần cơ cấu kinh doanh sang hệ bán lẻ. "Mỗi bao 5, 10, hay 20 kg, ai cần bao nhiêu, doanh nghiệp tôi cung cấp được bấy nhiêu, nhưng chủ yếu là cà phê sạch. Nói là bán lẻ, nhưng rất cần tính chuyên nghiệp. Trước khi đi, lô hàng phải được thử nếm cẩn thận, vào bao hút chân không, không có hàng đen bể. Cho nên nói bán lẻ nhưng giá cả không "lẻ" chút nào", anh Hồ Trung, Giám đốc công ty cho biết.

Trong khi đó, Simexco Đắc Lắk, một trong vài doanh nghiệp xuất khẩu cà phê lớn nhất nước như đã chuẩn bị từ trước nhiều hợp đồng nhỏ với một vài container hàng cà phê hạt, chất lượng bảo đảm không phải tái chế làm sạch khi đến lò rang với tiêu chuẩn bao bì 20, 30 ki-lô-gam (đóng gói chuẩn giao dịch quốc tế của cà phê hạt là 60 kg/bao) để giao cho khách quốc tế. "Tuy nhiên, từ Hà Nội, Đà Nẵng, TPHCM vẫn đặt hàng mua mươi vài mưới tấn loại cà phê sạch này với giá cao hơn hẳn giá sàn London là chuyện thường", anh Lê Đức Huy, Phó TGĐ Simexco Đắc Lắk thổ lộ. Tag: máy thổi khí ao tôm

Ngoài ra, rất nhiều nhà vườn sản xuất cà phê sạch đã và đang tìm kiếm các chuỗi rang xay trong nước để một khi dịch bệnh không còn, sản phẩm của họ bấy giờ sẵn sàng tìm đến khách hàng mới.

Nguyễn Quang Bình (thesaigontimes)