Không hướng dẫn và đày những câu lệnh phức tạp, nhưng kể từ khi phát hành 7 năm trước, game Minecraft đã trở thành 1 hiện tượng toàn cầu, thu hút một thế hệ trẻ nhỏ.

Cậu bé 11 tuổi đeo cặp kính viền đen Jordan là 1 tín đồ của Minecraft, trò chơi xây dựng mọi thứ bằng những viên gạch ảo, từ tòa tháp chót vót đến cả một thành phố. Gần đây cậu bé đọc “The Maze Runner’’ - một câu chuyện khoa học viễn tưởng ly kỳ với các nhân vật vị thành niên sống trong một mê cung đầy cạm bẫy, và cậu bé nổi hứng muốn tạo ra phiên bản của riêng mình - sau đó đố các bạn cậu khám phá.

>>> Xem thêm: Back Tools Mod

>>> Xem thêm: Game xây dựng thế giới giống Minecraft

Jordan xây hàng loạt các chướng ngại, bao gồm một bẫy nước xối xả và những bức tường đổ đè vào người thám hiểm theo kiểu Indiana Jones. Nhưng cậu muốn một cạm bẫy không thể tiên đoán được để khiến các bạn cậu bị bất ngờ. Làm sao để thực hiện được? Đó là vấn đề ám ảnh cậu.

Thế rồi ý tưởng chợt đến: Thú vật! Minecraft chứa đựng vô vàn các sinh vật ảo, một số có thể bị săn và ăn (hoặc thuần dưỡng). Trong số đó, một quái thú màu đỏ trắng trông như bò gọi là mooshroom, thường cắm đầu đi một cách vô định.

Jordan nhận ra rằng cậu có thể sử dụng chuyển động của con thú để tạo ra các di chuyển ngẫu nhiên. Cậu liền xây một cái chuồng bằng các viên gạch xám và thiết kế một cái bẫy ở đó. Một con mooshroom được thả vào trong chuồng, và cách di chuyển vô định của nó sẽ khiến cạm bẫy vô tình được kích hoạt.

Như vậy, Johan đã hoàn thành mục tiêu tạo ra cạm bẫy không thể tiên đoán trước bằng cách sử dụng hành vi của con bò. Chỉ một ý tưởng đơn giản nhưng nó đã tạo ra một máy kiến tạo chuỗi số ngẫu nhiên trong game Minecraft.

Giải pháp đó thực sự rất tài tình, mà ngay cả các kỹ sư máy tính đỉnh cao nhất cũng đồng tình là một cách lập trình rất khéo - một phương thức khiến máy tính phải tính toán và thực hiện những thứ mới mẻ, thông minh hơn.

Khi tới thăm Jordan tại nhà ở New Jersey, cậu đang ngồi trong phòng khách buổi chiều, ánh sáng từ chiếc màn hình máy iMac chiếu ra và cậu đang chú tâm vào sự hấp dẫn của Minecraft: “Như thể cháu là đấng sáng tạo của thế giới vậy. Cô giáo cháu nói không có trò chơi nào có tính sáng tạo cả, chỉ có người chơi sáng tạo mà thôi. Tuy nhiên, Minecraft là một ngoại lệ’’.

Vậy Minecraft là gì?

Trên màn hình, Jordan dẫn chúng tôi từ cửa vào đến cửa ra của ma trận - nơi cậu cắm một tấm biển dành cho những người sống sót “hành trình quan trọng hơn đích đến’’.

Kể từ khi phát hành 7 năm trước, Minecraft đã trở thành 1 hiện tượng toàn cầu, thu hút một số lượng lớn trẻ nhỏ. Có trên 100 triệu người chơi đăng ý, và đây là trò chơi bán chạy thứ 3 trong lịch sử, chỉ sau Xếp Gạch và Wii Sports. Năm 2014, Microsoft mua lại Minecraft và Mojang- đơn vị tạo ra nó với giá 2,5 tỷ USD.

Đã có nhiều trò chơi bom tấn trước nó, nhưng trải nghiệm của Jordan cho thấy Minecraft là một hiện tượng đặc biệt.

Thứ nhất nó không chỉ là một trò chơi, mà giống như một điểm đến, một công cụ kỹ thuật, một cảnh trí văn hóa, hoặc là tổng hòa của cả 3: Một nơi những đứa trẻ chế tạo những cỗ máy phức tạp, quay lại và đăng lên YouTube. Một thế giới của thử nghiệm và cải tiến, đầy những khám phá mới.

Ngược với Apple, Microsoft hay Google khi cố tạo dựng những giao diện dễ dãi với người dùng và che đi cơ chế hoạt động của máy tính, Minecraft cổ vũ người chơi tháo rời, lắp ráp và chế tạo những thứ mới.

Như vậy, văn hóa Minecraft đưa người ta trở về thời kỳ sơ khai của công nghệ số. Vào thập niên 70, 80, sự xuất hiện của những máy tính cá nhân như Commodore 64 tạo ra thế hệ đầu tiên của những đứa trẻ sành công nghệ.

Chúng học lập trình bằng Basic, viết phần mềm rồi hào hứng trao đổi với nhau. Cảnh tượng đó khiến người ta liên hệ với thiếu niên ngày nay đang đam mê Minecraft. Ian Bogost - nhà thiết kế trò chơi và giáo sư nghiên cứu truyền thông của đại học công nghệ Georgia lý giải: Minecraft giống như máy tính cá nhân của thế hệ này.

Vào thời điểm cả tổng thống cũng khuyến khích trẻ em nên học lập trình, Minecraft đã trở thành một cánh cửa đến với thế giới cơ bản và sự sảng khoái của khoa học máy tính. Thế hệ 7x, 8x lớn lên và trở thành kiến trúc sư của thế giới số hiện đại với những lời mời gọi và cả những thử thách gian nan.

Vậy những đứa trẻ thế hệ Minecraft sẽ trở thành gì?

Nhà phê bình xã hội Walter Benjamin viết vào năm 1924 rằng: “Trẻ em đặc biệt bị cuốn hút bởi cách thức mọi thứ hoạt động. Chúng không thể cưỡng lại những thứ phẩm của công trình, vườn tược, gia dụng, cắt may hoặc đẽo gọt’’.

Chơi với những viên gạch thực ra có nguồn gốc văn hóa sâu xa từ châu Âu. Colin Fanning, một hướng dẫn viên ở bảo tàng Nghệ thuật Philadelphia chỉ ra rằng các nhà hiền triết châu Âu đã từ lâu khuếch trương các trò chơi từ các viên gạch như là cách thức bổ ích có lợi cho bồi dưỡng tư duy trừu tượng.

Markus Persson - người sáng tạo ra Minecraft và Mojang, lớn lên giữa bối cảnh văn hóa đó.

Persson, 36 tuổi, từng là một đứa trẻ của thế hệ 8x, tự học lập trình từ năm lên 7 trên chiếc máy Commodore 128 của cha anh. Khi 20 tuổi, anh đã tạo thành công một trang website album ảnh trực tuyến và lập trình trò chơi lúc rảnh rỗi ở nhà - một căn hộ rải đầy những CD game và chai soda. Anh cho ra mắt phiên bản đầu tiên của Minecraft vào năm 2009.