Theo thông báo của Tổng cục Địa chất và tài nguyên Việt Nam, tính đến tháng 1/2013, tổng trữ lượng quặng titan của Bình Thuận là 599 triệu tấn. Trữ l ượng quặng này phân bố chủ đạo trong tầng cát đỏ và cát xám trên diện tích khoảng 782 km 2. (chiếm10% thể tích tỉnh ), phân bổ chủ chốt ở các cồn cát, bãi cát ven theo 192 km đường bờ biển của tỉnh. xử lý chất thải công nghiệp



Cần có giải pháp bảo vệ môi trường trong khai thác titan ở Bình Thuận


* Những bất cập

Tỉnh Bình Thuận hiện có 17 dự án khai thác mỏ titan đã quy hoạch dự kiến cấp phép khai thác, trong đó 8 dự án đã thăm dò xong. Thời gian mới đây, việc khai thác quặng titan trên diện rộng đã tiêu diệt cảnh quan và địa hình khi không; làm ngày càng tăng hiện tượng cát bay; gây ô nhiễm nguồn nước ngầm. công đoạn khai thác và chế tạo sâu quặng titan đã thải ra nhiều hóa chất độc hại cho môi trường, làm tích tụ và phát tán chất phóng xạ (dù chỉ ở mức độ ít nguy khốn), làm hoang mạc hóa toàn bộ phần cát sau khi tuyển sạch khoáng vật nặng so sánh với vi sinh, mùn, chất hữu cơ…

Theo đánh giá của các nhà kỹ thuật, đất cồn cát ven biển Bình Thuận chiếm một không gian khá lớn (khoảng 16% diện tích khi không toàn tỉnh, nằm dọc theo bờ biển, kéo dài từ ranh giới Ninh Thuận đến Bà Rịa-Vũng Tàu), có thành phần c ơ giới nhẹ, tầng dày, nghèo mùn, giữ nước kém. Công ty xử lý chất thải công nghiệp



Vào mùa khô (mở đầu từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau), gió mùa Đông Bắc thổi mạnh thường xuyên, kéo theo cát, bụi bay trong không trung và trên bề mặt đất từ biển vào bên trong đất liền, do thiếu hệ thống rừng vành đai chắn gió nên việc vận động thuận tiện của cát như vậy đ ã tràn lấp lên những khu vực canh tác, các khu dân c ư tập trung hoặc tạo nên những cồn cát mới… Ảnh hưởng nhiều nhất tại các thôn Hồng Thanh, Hồng Thịnh, Hồng Trung thuộc xã Hồng Phong, thôn Hồng Lâm, Hồng Chính, Hồng Thắng xã Hòa Thắng – huyện Bắc Bình.

Nếu khai thác titan với quy mô lớn, diện rộng và kĩ năng sẽ xuống rất sâu dưới mực nước biển (thân quặng titan ở Bình Thuận có n ơi đến độ sâu 200 m) th ì việc khai thác sẽ rất khó khăn, gây hậu quả nghiêm trọng về môi tr ường, sinh thái, an sinh xã hội với số đông cư dân ven biển, rất cần có nghiên cứu bình chọn động tác môi trường tổng thể, vừa đủ.

Thời gian gần đây, hành động thăm dò, khai thác, chế biến quặng titan tại Bình Thuận đã có những tình tiết tinh vi. Tình trạng vi phạm điều khoản về bảo vệ môi trường trong khai thác quặng còn khá đa dạng. tác động khai thác khoáng sản bất hợp pháp vẫn còn sinh tồn ở địa phương.

Theo một công bố của Đoàn kiểm tra Bộ khoáng sản và Môi trường, có 5 công ty khai thác titan là Đô Thành, Đường Lâm, Dương Anh, Sao Mai, Hưng Thịnh Phát trên địa bàn hai xã Hòa Thắng, Hồng Phong thuộc huyện Bắc Bình, đã lập bản đồ hiện trạng khai thác chưa đúng quy định, khai thác không có bề ngoài mỏ, chưa có giấy phép xả thải vào nguồn n ước.

Thực tế, các cơ quan này đã không dùng nước ngọt để tuyển quặng như lao lý, mà bơm thẳng nước biển lên để tuyển rồi xả vào môi trường đất. Theo Tổng cục Địa chất và Khoáng sản : Với diện tích hơn 100 ha ven biển hiện có 5 đơn vị khai thác đều sử dụng nước biển để tuyển quặng, mỗi ngày từ 3.000 đến 4.000 m 3 /mỏ. Nước biển từ trên các gò cao thuận tiện thấm vào đất, cát đã xóa sổ toàn bộ các giếng nước ngọt mà người dân đã sử dụng, phá hủy toàn bộ đất nông nghiệp quanh khu vực khai thác.

dù rằng tỉnh Bình Thuận đã tăng cao công tác thanh, kiểm tra nhưng vẫn còn nhiều vi phạm. chi tiết tháng 5/2012, các c ơ quan tính năng đ ã phát hiện 22 vụ, thu giữ trên 4.000 tấn titan và nhiều phương tiện khai thác. đặc thù ngày 18/11/2013 , vụ việc quá tr ình khai thác quặng tintan đã gây sự cố vỡ bờ moong tại mỏ titan Suối Nhum của tập đoàn CP đầu tư khoáng sản và th ương mại B ình Thuận, gây nên bức xúc lớn trong dư luận về công tác quản lý bảo vệ môi trường. Lượng bùn thải trong hố moong rộng khoảng 1ha chảy dọc đường nội bộ mỏ, phá vỡ khoảng 100m tường rào hai bên cổng chính tràn ra biển. Sự cố môi trường này cho thấy, những hoạt động tiêu cực của các dự án khai thác titan gây ra cho môi trường.

* Đề xuất các giải pháp

Để tăng cường bảo vệ môi trường trong tác động khai thác tài nguyên titan ở Bình Thuận, trước hết cần tăng cường hiệu lực, tốt nhất động tác của các tổ chức quản lý Nhà nước và việc giám sát của nhân dân, các tập đoàn chính trị-x ã hội; ưu tiên quyền và tiện lợi hợp pháp của nhân dân địa phương nơi có khoáng sản; tăng nhanh công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động tài nguyên gắn với bảo vệ môi trường ; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Đồng thời, có chế tài phải đủ mạnh để xử lý các hành vi vi phạm gây ô nhiễm môi trường do hoạt động khai thác, hình thành tài nguyên.



đối với việc phát huy các nguồn lực xã hội nhằm phát triển bền vững công nghiệp khai khoáng và cải tạo, bình phục môi trường, nên điều chỉnh lao lý phí bảo vệ môi trường có tính đến mức độ ô nhiễm môi trường, như hệ số bóc đất đá trong khai thác lộ thiên, tỷ trọng thu hồi tinh quặng từ quặng nguyên khai, thành phần chất gây ô nhiễm trong quặng.

quy định Cụ thể cách tính toán khoản tiền ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường so sánh với các trường hợp thời gian khai thác mỏ, theo giấy phép khác với thời gian đã dự tính trong công bố đầu tư và công bố đánh giá hành động môi trường. Minh bạch các điều khoản về cấp phép khai thác tài nguyên (cách tính/thu nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản; đấu thầu/chuyển nhượng quyền thăm dò/khai thác tài nguyên…). Phân cấp, phân vùng, phân quyền quản lý, tránh chồng chéo.

Bổ sung quy định về cải tạo, bình phục môi trường chung cho các khu vực khai thác tài nguyên có nhiều tổ chức, cá nhân cùng khai thác. Quy trình, hạng mục cải tạo, bình phục môi tr ường so với từng loại h ình khai thác. Nội dung tham vấn ý kiến cộng đồng cho công tác này, tính toán khoản tiền ký quỹ, hệ số trượt giá theo thực tế…

tăng nghiên cứu, sử dụng và chuyển giao khoa học sạch, thân thiết với môi tr ường trong lĩnh vực khai thác, chế tạo tài nguyên; vững mạnh các công nghệ xử l ý và tái chế, tái dùng chất thải. Triển khai và nhân rộng mô hình cung cấp sạch h ơn cho cá nhân, tập đoàn tác động trong lĩnh vực chế tạo khoáng sản và hồi phục môi trường… Đề án cải tạo, hồi phục môi trường phải nêu cam kết về các chỉ tiêu chất lượng môi trường, hệ sinh thái sau khi cải tạo, bình phục. Mặt khác phải có ý kiến tham vấn số đông về phương án cải tạo, bình phục.

nếu đã được duyệt dự án thì tr ước khi mở đầu khai thác tài nguyên, cơ quan, cá nhân phải lập, tr ình đề án cải tạo, phục hồi môi trường. Các đối tượng được phép khai thác khoáng sản phải ký quỹ với số tiền bằng tổng kinh phí thực hiện cải tạo, hồi phục, nhằm chắc chắn chắc chắn nguồn tài chính cho việc cải tạo, phục hồi môi trường sau khai thác một cách có hiệu quả. >> giá xử lý rác thải công nghiệp

Bên cạnh đó phải công khai các thông tin liên quan đến cộng đồng; hình thức tham gia và giám sát của đồng đội việc thực hiện bình phục môi trường trong các công đoạn xử lí nước sạch khai thác mỏ. Có thể thiết lập đường dây nóng, hay trang web để xí nghiệp báo cáo về ô nhễm môi trường do khai thác khoáng sản gây ra.