-
Mụn cóc - Chữa thế nào?
Mụn cóc (hột cơm) là gì?
Mụn cóc, hay còn gọi là hột cơm, là những u nhỏ lành tính, bề mặt thường sần sùi, gây ra vì virus HPV (Human Papilloma Virus). HPV tấn công vào da qua những vết trầy xước bên ngoài.
Căn bệnh có khả năng gặp tại mọi lứa tuổi nhưng tỷ lệ mắc tại em bé tương đối cao hơn bởi trẻ hiếu động, thường xuyên làm trầy sướt chân tay, hay đi chân không, cắn móng tay, nghịch đất cát, lê la dưới đất - nơi có virus HPV.
Nữ làm móng, cắt khóe móng chân, tay, cũng là nguyên nhân tạo nên mụn cóc. Ngoài ra, người bị suy giảm hệ miễn dịch như khi bị ung thư máu, lymphoma hay nhiễm HIV/AIDs dễ bị mụn cóc và thường lâu khỏi.
Biểu hiện và biểu hiện
Mụn cóc thường gây bức rức trên da. Đôi khi mụn cóc gây ra chảy máu trường hợp mụn nhận biết tại trên mặt hay đầu. Mụn cóc bàn chân có khả năng gây đau và dễ vỡ khi bước đi.
- Mụn cóc bàn chân, tổn thương điển hình là một điểm dầy sừng hình tròn sùi vào sâu, đau đặc biệt khi vận động hoặc đụng chạm vào, thường đơn độc hoặc có một vài vết thương đơn lẻ. Đây là loại vết thương thường gặp.
- Mụn cóc thông thường (common warts) là các cục sẩn cứng nhô trên da, mặt sần sùi, hình tròn, kích thước từ 2 mm tới vài chục milimét, có màu xám. Loại mụn cóc này có khả năng mọc ở một số vị trí đặc biệt ở dưới lòng bàn chân, dưới móng chân tay, khi chạm vào thường dẫn đến đau nhói.
- Mụn cóc filiformes vị trí ưu thế của các hốc tự nhiên (bán niêm mạc) hoặc khu vực cổ, khu vực thường mọc râu (tự lây truyền bởi cạo râu) thường hợp lại với các vết thương hình bán cầu, bề mặt bóng. Hạt cơm ở tay được dẫn đến tại HPV2 và HPV1 (13%).
- Mụn cóc phẳng vết thương là những sẩn nhỏ hiếm khi nổi cao, màu vàng hoặc màu vàng nhạt, bề mặt bóng, mảnh, thường tập trung thành dải hoặc tạo thành mảng, cảm giác thường hơi ngứa. Mụn cóc này thường lây nhiễm nhanh nên có vài chục đến hàng trăm cái xuất hiện trên da, có khi xuất hiện thành vệt dài gọi là hiện tượng Koebner. Vị trí thường gặp ở lưng bàn tay, cẳng tay, mặt cổ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Nên gọi chuyên gia hiện tượng bạn thuộc một trong các tình trạng sau:
Bạn không chắc chắn rằng sự phát triển của da có phải là mụn cóc hay không. Đối với người trên 60 tuổi và chưa từng bị mụn cóc, nên đi thăm khám bác sĩ để khám xem tình trạng căn bệnh có phải là ung thư da hay không.
Việc xử lý tại nhà bằng thuốc không kê toa không có thành công sau 2 tới 3 tháng.
Mụn cóc đang chuyển biến hoặc lan nhanh mặc dù đang trong giai đoạn điều trị.
Xuất hiện các triệu chứng của chứng nhiễm trùng bởi vi khuẩn, bao gồm đau nhức, sưng, mẫn đỏ, mụn chảy mủ hoặc bị sốt.
Mụn cóc bàn chân trở nên quá đau không thể đi lại được.
Bạn bị tiểu con đường hoặc nhóm bệnh động mạch ngoại biên và bị mụn cóc ở cẳng chân hoặc bàn chân.
Bạn mắc chứng mụn cóc tại bộ phận vùng kín nữ hay tại xung quanh khu vực hậu môn.
Lý do gây mụn cóc (hột cơm)
Tất cả mụn cóc có khả năng lây khi tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân. Thậm chí, căn bệnh cũng có khả năng lây qua việc sử dụng chung đồ dùng với người có mụn cóc như khăn lau, giầy dép, quần áo. Thông thường phải mất 2 tới 3 tháng sau khi tiếp xúc với bệnh nhân thì mới biết có bị lây hay không.
Việc cào và nặn mụn có thể làm lây lan mụn cóc. Từ vài mụn cóc lớn ban đầu (còn được gọi là “mụn cóc mẹ”), chúng lây nhiễm sang các khu vực da lân cận hay những khu vực da bị tiếp xúc trực tiếp và tạo ra nhiều “mụn cóc con” nhỏ li ti. Các mụn con này sẽ phát triển rồi tiếp tục lây lan theo cấp số nhân.
Thể mắc bệnh
Trẻ sơ sinh có tỷ lệ bị bệnh cao hơn người tương đối lớn bởi trẻ hiếu động, thường xuyên làm trầy xước chân tay, hay đi chân không, cắn móng tay, nghịch đất cát, lê la dưới đất;
Những người có hệ miễn dịch suy yếu, ví dụ như người bị bệnhHIV/AIDS hoặc các người đã cấy ghép nội tạng;
Đi lại bằng chân trần trên các bề mặt ẩm ướt, như là phòng tắm và phòng thay đồ công cộng, hoặc các vùng hồ bơi;
Sử dụng chung khăn tắm, dao cạo râu, và những đồ dùng cá nhân khác của người bị mụn cóc;
Cắn móng tay hoặc lớp biểu bì;
Việc mang giày chật gây ra hiện tượng chảy mồ hôi ở chân.
Mụn cóc có lây không?
Mụn có là một căn bệnh khá dễ lây và nhóm bệnh lây nhiễm qua đường tiếp xúc là phổ biến. Ví dụ sờ, cọ xát, cầm nắm trực tiếp mụn cóc của người khác, thì sau 2-3 tuần có thể bị lây lan. Nhóm bệnh cũng có khả năng lây qua việc dùng chung vật dụng cá nhân như khăn tắm, giày dép, quần áo với người bị bệnh.
Bệnh lý khá dễ tự lây lan trên chính cơ thể của người bệnh từ vài mụn cóc rất lớn ban đầu (hay còn gọi là mụn cóc mẹ) rồi lan nhanh sang khu vực da lân cận tại người bệnh cào, gãi tạo thành những mụn cóc con nhỏ li ti. Chúng phát triển nhanh theo cấp số nhân.
Các người thường xuyên đi chân không tại những nơi ẩm ướt như đồng ruộng, phòng tắm công cộng, hồ bơi là người có khả năng xuất hiện mụn cóc khá cao nhất.
Cách trị mụn cóc nào ưu việt nhất?
Mụn cóc tại virút gây nên vì vậy có thể sẽ tự khỏi, không để lại dấu viết trong vòng 6 tháng, tuy nhiên theo ghi nhận, hiện tượng này chỉ xảy ra ở trẻ nhỏ. Ở người tương đối lớn càng để lâu sẽ có khuynh hướng lây lan chính vì vậy cần khắc phục sớm. Bây giờ có một số biện pháp dưới đây được áp dụng điển hình. Phụ thuộc từng nếu và hiện trạng nghiêm trọng, nhẹ bệnh nhân có khả năng tìm được biện pháp điều trị thích hợp.
# Kỹ thuật chữa trị mụn cóc bằng việc chấm acid
Dùng acid salicylic và lactic (duofilm, collomack) chấm lên nốt mụn khá nhiều lần nhằm tiêu hủy, bong tróc những tế bào sừng cùng virút tại mụn cóc.
Biện pháp thực hiện: Cọ nhẹ bề mặt mụn cóc bằng tay hoặc đá mài loại bỏ tế bào chết rồi sửa sạch, sau đó chấm thuốc lên bề mặt ngay cuống của mụn cóc. Thực hiện 1 lần sau khi tắm. Tránh thoa thuốc ở vùng da lành.
Cách chữa này dùng cho những mụn cóc có kích thước nhỏ dưới 0,5cm.
Nên đậy nắp kín sau khi dùng và để nơi thoáng mát tại thuốc dễ bay hơi. Các người có nhóm bệnh đái tháo đường, bệnh tim mạch, rối loạn tuần hoàn ngoại vi, mụn cóc nhiễm khuẩn không tự ý sử dụng thuốc.
Nhược điểm của kỹ thuật chữa trị này là thời gian điều trị lâu, phải mấy khá nhiều tuần mới làm mụn cóc biến mất.
# Biện pháp loại bỏ mụn cóc với thuốc Cantharidin
Thuốc tại bác sĩ chuyên khoa da liễu chỉ định bôi lên nốt mụn có tác dụng hoại tử thượng bì và nhổ bật mục cóc ra khỏi da. Không bôi gần thị lực, niêm mạc, vùng kín nữ và vùng da lành. Thời kỳ sử dụng thuốc từ 3-4 tuần liên tục.
Phương pháp chữa trị hết mụn cóc vùng kín nữ với Podophyllin: Đây là loại nhựa cây có chứa phần lớn hợp chất gây độc tế bào. Đây là loại thuốc bôi an toàn nhất trong chữa bệnh mụn cóc vùng kín.
Thận trọng khu dùng thuốc vì có khả năng tạo nên nôn, sốt, lẫn lộn...Không dùng cho nữ giới có thai, không bôi diện rộng.
# Trị mụn cóc bằng biện pháp chấm nitơ lỏng
Chia làm đa số đợt, mỗi đợt cách nhau khoảng 1-2 tuần. Phương pháp này dùng khí nitrogen tại dạng hóa lỏng để điều trị mụn. Biện pháp này ít để lại sẹo tuy nhiên gây nên khó chịu, đau sau rất nhiều ngày chấm.
Sau khi chấm nitơ lỏng có thể sẽ nổi bóng nước chính vì thế cần lưu ý không làm vỡ, rút dịch bóng nước trên bề mặt. Nếu có những biểu hiện sưng, đỏ, đau và tiết dịch mủ, có mùi hôi, sốt rất cao...thì vết thương đã bị nhiễm khuẩn cần được khắc phục kháng sinh.
# Kỹ thuật chữa bệnh mụn cóc bằng biện pháp tiểu phẫu
Cách này sử dụng cho các nốt mụn to (2cm), tại vị trí bằng phẳng như gót chân, cạnh bàn chân, lòng bàn chân...Ưu điểm của phương pháp này là thời gian lành ngắn, dễ chăm sóc tổn thương say mổ, ít thể nhiễm khuẩn. Nhưng, mức giá tương đối cao, dễ bị tái phát vì khả năng không lấy triệt để được nhân mụn và có thể để lại sẹo.
# Cách phá mụn cóc bằng đốt điện
Người có mụn cóc dưới 1cm hoặc mụn cóc tại vị trí khó tiểu phẫu như kẽ ngón có thể áp dụng biện pháp này. Mục cóc sẽ được lấy đi nhờ dòng điện cao tần.
Ưu điểm của phương pháp này là nhanh chóng, đơn giản, tiết kiệm và có khả năng khoét sâu lấy triệt để nhân mụn cóc. Nhược điểm là thời gian lành vết thương lâu, vết thương hở dễ nhiễm khuẩn, chảy máu vết thương...vì thế việc chăm sóc tổn thương kỹ lưỡng hơn.
# Cách chữa trị mụn cóc thành công bằng mẹo dân gian
Trong dân gian lưu di truyền nhiều kinh nghiệm chữa trị mụn cóc trong đó không thể không kể tới điều trị mụn cóc bằng lá tía tô. Mặc dù tới nay chưa có công trình nghiên cứu nào sâu rộng chứng minh thành công của bài thuốc dân gian này tuy nhiên tới nay nó vẫn được lưu di truyền nhờ độ lành tính, tiết kiệm và đơn giản.
Bài thuốc như sau: Vò nát hoặc giã nát lá và cuống tía tô đắp lên mụn cóc rồi sử dụng vải (băng) quấn chặt chỗ đắp. Nên thực hiện vào buổi tối trước khi đi ngủ để tránh nước và các hoạt động làm xô lệch chỗ đắp.